نماز احتیاط
| بخشی از احکام عملی و فقهی |
| فروع دین |
|---|
| نماز |
|
نماز واجب • نمازهای یومیه • نماز مستحبی • نماز جمعه • نماز عید • نماز جماعت • نماز آیات • نماز میت • ارکان نماز • واجبات نماز |
| دیگر عبادت‌ها |
|
روزه • خمس • زکات • حج • جهاد امر به معروف و نهی از منکر • تولی • تبری |
| احکام طهارت |
|
وضو • غسل • تیمم نجاسات • مطهرات |
| احکام مدنی |
| وکالت • وصیت • ضمانت • کفالت • ارث |
| احکام خانواده |
| ازدواج • ازدواج موقت • تعدد زوجات • نشوز • محارم • طلاق • مهریه • شیردادن • آمیزش • استمتاع • صیغه ازدواج • ام ولد • ظهار • لعان • ایلاء • خلع و مبارات |
| احکام قضائی |
| قضاوت • دیات • حدود • قصاص • تعزیرات |
| احکام اقتصادی |
| عقود: (تجارت • مضاربه • اجاره) • محرمات (رشوه • ربا • احتکار • مکاسب محرمه) • احکام وابسته (مجهول المالک، وجوهات شرعی • کفاره • جزیه) |
| احکام دیگر |
| حجاب • صدقه • نذر • تقلید • خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها • وقف • قسم • فسخ • ابراء • اقاله • وقف |
| جستارهای وابسته |
| بلوغ • فقه • احکام شرعی • توضیح المسائل • واجب • حرام • مستحب • مباح • مکروه • نیت • قصد قربت • مسائل مستحدثه |
نماز احتیاط، نمازی یک یا دو رکعتی است که به سبب شک در تعداد رکعت‌های نمازهای چهار رکعتی واجب می‌شود. در هفت مورد از شک‌های مربوط به تعداد رکعات نماز، با خواندن نماز احتیاط، نماز صحیح خواهد بود.
چگونگی
- نماز احتیاط از قیام، نیت، تکبیر، خواندن سوره حمد به‌تنهایی، رکوع، دو سجده، تشهد و سلام تشکیل شده است.
- نماز احتیاط اذان، اقامه، سوره و قنوت ندارد.
- در نماز احتیاط سوره حمد به صورت اِخفات (آهسته) خوانده می‌شود؛ هرچند که نماز اصلی، نمازی باشد که مردان باید حمد و سوره را در آن بلند بخوانند.
- نماز احتیاط باید بلافاصله بعد از اتمام نماز اصلی و پیش از انجام کاری که صورت نماز را به هم می‌زند، خوانده شود.
- رعایت شروط نمازهای واجب در نماز احتیاط واجب است.
موارد
در موارد زیر به هنگام شک در تعداد رکعات نمازهای چهار رکعتی لازم است نماز احتیاط خوانده شود و نماز صحیح خواهد بود:
| محل شک | نوع شک | وظیفه نمازگزار | چگونگی نماز احتیاط | |
|---|---|---|---|---|
| ۱ | بعد از سجده دوم | بین رکعت ۲ و ۳ | بنا را بر رکعت سوم می‌گذارد | یک رکعت ایستاده یا دو رکعت نشسته نماز احتیاط می‌خواند |
| ۲ | در هر حال نماز | بین رکعت ۳ و ۴ | بنا را بر چهار می‌گذارد | یک رکعت یا دو رکعت نشسته، نماز احتیاط می‌خواند |
| ۳ | بعد از سجده دوم | بین رکعت ۲ و ۴ | بنا را بر رکعت چهار می‌گذارد | دو رکعت نماز احتیاط ایستاده می‌خواند |
| ۴ | بعد از سجده دوم | بین رکعت ۲ و ۳ و ۴ | بنا را بر چهار می‌گذارد | دو رکعت ایستاده و دو رکعت نشسته، نماز احتیاط به جا می‌آورد |
| ۵ | در حال ایستاده | بین رکعت ۴و ۵ | باید بنشیند و نماز را تمام کند | یک رکعت ایستاده یا دو رکعت نشسته، نماز می‌خواند |
| ۶ | در حال ایستاده | بین رکعت ۳ و ۵ | باید بنشیند و نماز را تمام کند | دو رکعت نماز احتیاط ایستاده به جا آورد |
| ۷ | در حال ایستاده | بین رکعت ۳ و ۴ و ۵ | باید بنشیند و نماز را تمام کند | دو رکعت ایستاده و بعد دو رکعت نشسته نمازاحتیاط می‌خواند |
منظور از شک احتمال مساوی نسبت به دو طرف است، اما اگر نسبت به یک طرف احتمال بیشتری داده شود بنا را بر همان گذاشته و نماز بدون خواندن نماز احتیاط صحیح است.
پانویس
منابع
- عاملی، سید جواد، مفتاح الکرامة فی شرح القواعد العلامه، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه، ۱۴۱۹ق.
- صدر، محمدباقر، الفتاوی الواضحه وفقاً لمذهب اهل البیت علیهم‌السلام، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۳ق.
- مدرسی، سید محمدتقی المدرسی، فقه الخلل و احکام سائرالصلوات، تهران، دار محبی الحسین(ع)، ۱۴۲۰ق.
- نجفی، محمدحسن و دیگران، رساله شریفه مجمع الرسائل (المحشَّی)، مشهد، مؤسسه حضرت صاحب الزمان، ۱۳۷۳ش.